فیلم گاندی را دیدم. استاد درس تمدن اسلامی گفته بود ببینید.
جالبه تهیه کننده و کارگردان فیلم انگلیسی است.
مثل این می ماند که معاویه برود در مورد قیام صحابه علیه عثمان فیلم بسازد!
از همان اول حیرت کرده بودم که جریان چیست.
آن هم فیلمی که یک اسکار به نافش بسته شده و یک رکورد ثبت گینس هم دارد، حضور نزدیک به ۳۳۰٬۰۰۰ سیاهی لشکر در سکانس مراسم تشییع در این فیلم، بیشترین تعداد افراد حاضر در یک فیلم بوده‌است.
«ترین» هایی که نام این فیلم را به نوعی ماندگار کند.
به قول عبید زاکانی:
مژدگانی که گربه تائب شد
زاهد و عابد و مسلمانا
بود در مسجد آن ستوده خصال
در نماز و نیاز و افغانا
فیلم همانطور که از نامش پیداست به زندگی آقای گاندی رهبر استقلال هندوستان می پردازد. زندگی را از زاویۀ خودش روایت می کند.
من واقعیت را نمی دانم اما تصویری که به دست می دهد یک انسان متعهد به دولت بریتانیا است که با بعضی تبعیض ها مشکل دارد، و در پایان در مسیر استقلال می گوید؛ استقلال مثل یک میوۀ رسیده است، موقعش که برسد می افتد.
تصویر دیگری که در ذهن ما ایجاد می کند تصویری سیاه از مسلمانان است.
و تصویر سوم همراهی یک کشیش مسیحی که مخلصانه در پیروزیهای گاندی بی هیچ چشم داشتی تلاش می کند و نقش به سزایی دارد. و هر چه گاندی به او اصرار می کند که تو دیگر خودت را به دردسر نینداز و برو، می ماند و تا آخر در کنار گاندی می جنگد.
پایان فیلم اما به زیبایی تجزیه هند به دو قسمت پاکستان و هندوستان را گردن مسلمانان و به ویژه محمدعلی جناح می اندازد و کشتارهای اتفاق افتاده را هم از نامردی آنها نشان می دهد.
اصلا هم کسی نیست بگوید انگلستان وقتی دید دیگر هند جای ماندن نیست، گفت دیگی که برای من نجوشد می خواهم سر سگ در آن بجوشد، اگر هندوستان با حضور مسلمانان به استقلال می رسید یک سرزمین پهناور پرخطر داشتیم، که مسلمانان هم در آن نقش داشتند.
پس چه بهتر که دو تا شود، یک تجزیه که همراه با اختلاف بر سر مرزها و عقیده هاست!
چه توطئه ای آن پشت بوده را من نه به تاریخش اشراف دارم و نه خوانده ام؛ اما چطور می توان به روایت گربه از انقلاب موش ها اعتماد کرد؟ و به همین راحتی آن را پذیرفت.
همۀ این ها به کنار، تصویری که از مبارزه در اذهان تداعی کرد یک تصویر کاملا خنثی که با فقط و فقط انفعال گاندی و صرفاً اعتصاب غذایش به نتیجه رسیده است.
پس ای استکبارستیزان چقدر خوب است بی خطر اعتصاب غذا کنید! و موی دماغ ما نشوید. دین هم نداشته باشید. یک دشمن لاییک منفعل کم مصرف قشنگ!
