گفتگو با وحید ملتجی
تبلیغات مذهبی شهری ؛ از وضع موجود تا وضع مطلوب
با نزدیک شدن به ماه محرم الحرام جنب و جوش خاصی میان هیئت های مذهبی برای تبلیغات مجالس و مراسم خود در سطح شهر صورت می گیرد ، این که وضعیت موجود با وضعیت مطلوب اینگونه تبلیغات چه فاصله ای دارد و آیا این شیوه تبلیغات پاسخ گوی نیازهای جامعه کنونی هست یا نه را در گفتگویی با جناب آقای وحید ملتجی به بحث و تبادل نظر نشستیم. وی رئیس شورای سیاستگذاری مجموعه فرهنگی عاشوراییان اصفهان ، عضو موسس جامعه ایمانی مشعر و خلاصه اش مسئول یکی از هیئت های موفق و فعال در سطح کشور است که با حذف سئوالات مصاحبه مطلب به مخاطبین گرامی تقدیم می گردد.
وضع موجود ، وضع مطلوب
در وضع موجود هنوز ما فرهنگ تبلیغی مان در فعالیتهای شهری فرهنگ درستی نیست ، یعنی هنوز بلد نیستیم به شکل درست از این ظرفیتی که ایجاد شده است استفاده کنیم ، دلیل این مطلب هم این است که بسیاری از مواقع ما تبلیغات بیلبورد را با پوستر اشتباه می گیریم و انتظار داریم که همه ی آن نکاتی که در پوستر بوده همانها را عینا بتوانیم در بیلبورد هم استفاده کنیم و همان کارآیی را داشته باشد.
برای مثال حجم زیادی از اطلاعات را در بیلبورد استفاده می کنند که اصلا دیده نمی شود ، در حالی که بخش عمده ای از تبلیغات شهری یا در حال عبور و مرور ماشین ها دیده می شود و یا این گونه است که عمدتا با فاصله آن را می بینیند ، از تبلیغاتی که روی عرشهای پل ها نصب می شود گرفته تا بیلبوردهای روی تک پایه ، این ها به گونه ای است که افراد از فاصله آن را می بینند ، رعایت آن فاصله و مهندسی ای که باید بشود این چیزی است که به لحاظ فنی کمتر دیده ام رعایت شود.
انبوهی از مطالب ، انبوهی از فونت های مختلف!!! خب طبیعتا به لحاظ زیباییش هم خیلی مناسب نیست و یا از اشکال مختلف نمادهای مذهبی که مد نظر طراح و یا مسئول هیئت بوده ، همه را در کنار هم قرار می دهند ، شاید این کار در پوستر جا داشته باشد اما در تبلیغات شهری اینگونه نیست.
دیدن تبلیغ کمتر از 3 ثانیه
محتوا باید مختصر باشد ، اندازه ای که برای فونتها استفاده می شود یک سایز مشخص باشد که به راحتی افراد بتوانند ببینند ، افراد در حال عبور شاید کمتر از 3 ثانیه فرصت داشته باشند آن تبلیغ را ببینند ، به لحاظ رنگ شناسی هم نکات خاص خودش را دارد.
بخش دوم هم نرم افزاری ، آن این که از چه ادبیاتی باید استفاده بشود ، عمدتا فعالیتهایی که هیئتهای مذهبی انجام می دهند ،
محتوا متناسب با عموم جامعه باشد
در گذشته مخاطب تبلیغات مذهبی اقشار خاص بودند و طبیعتا از عناوین و محتوایی که برای اقشار مذهبی شناخته شده است استفاده می کردند حال این که در این زمانه که تبلیغات اینگونه به میان جامعه آمده و مخاطب عموم مردم شده اند ، طبیعتا استفاده از کلمات و واژه ها و پرداختن به این مسئله به همان سبک و سیاق به نظر می رسد دیگر تاثیر خودش را نداشته باشد چرا که اینجا مخاطب عموم هستند اگر بخواهیم یک کار تبلیغی درست انجام بدهیم محتوا باید تغییر کند به گونه ای که عموم مردم با آن ارتباط برقرار کنند. و این هم من کمتر دیده ام رعایت شود ، یعنی همان واژه ها و کلمات در فضای عمومی جامعه مطرح می شود ، و همینقدر که بررسی کرده ام عموم مردم یا متوجه آن نمی شوند و یا اصلا با آن ارتباط برقرار نمی کنند.
این را اضافه کنید به آن قسمت رنگ بندی و طراحی ببینید چقدر مخاطب با آن ارتباط برقرار میکند؟!
راهکار دراز مدت؛ چه باید کرد؟
در حوزه محتوا و نرم افزارش باید افرادی که نبض جامعه در اختیارشان است و جامعه را می شناسند ، الفاظ و واژه ها و ارتباطات بلدند ، آنها این ادبیات و نرم افزار را تغییر دهند ، به لحاظ طراحی هم طبیعتا باید طراح ها فضای عمومی جامعه را بهتر بشناسند ، در یک کلمه می توانم بگویم ، باید کار حرفه ای بشود.
نمونه های خوبی در کشور وجود دارد
در بعضی از شهرها خلاقیت وجود دارد ، یعنی فراتر از محتوا و طراحی در حوزه خلاقیت هم ورود می کنند و کار حجمی می شود کار مثلا در اصفهان این اتفاق سالهاست دارد می افتد ، رقابتی هم صورت می گیرد ، به طور مثال اگر در یک جایی در بنرشان شکل پرچم دارند آن پرچم را به صورت واقعی اضافه کرده اند به حجم بنر ، یا مثلا در سالهای گذشته جاهایی بود که حتی شکل بیلبوردها متفاوت بود ، با وجودی که شکل بیلبورد مستطیل است یکی از هیئات از دایره برای تبلیغات استفاده کرده بود.
راه کار کوتاه مدت
به نظر من در یک زمانی مثلا قبل از این که محرم برسد باید در یک کارگروه بچه های هیئتی جمع بشوند به همراه کارشناس جلسه ای داشته باشند دغدغه ها را کنار همدیگر قرار بدهند و به یک تصمیم درست برسند.
یک راهکاری که خود ما این را پیشنهاد می دهیم و بعضی وقتها هم استفاده می کنیم این است که کارگاهی را تشکیل می دهیم که در این کارگاه علاوه بر این که آن افرادی که قرار است طراحی کنند حضور دارند ، کارشناسهای مختلف هم حاضر هستند ، چه کسانی که به لحاظ معرفتی صاحب نظرند و چه کسانی که خلاقیتی دارند و چه کسانی که فنی کار کرده اند و خروجی و آن جمع بندی را در اختیار طراح قرار می دهند تا اجرا کنند. ایرادی که وجود دارد این است که ما همه ی انتظارات را ریخته ایم سر یک نفر طراح که این طبیعتا شدنی نیست ، اما آنجا طراح می تواند اجرا کننده نظرات خروجی آن کارگاه باشد.
متصدی جمع کردن هیئتی ها برای تبلیغات مناسب کیست؟!
تشکیلات خاص ویژه ای هم وجود ندارد که این کار را انجام دهد ، این کار باید خودجوش باشد ، یعنی باید این فرهنگ سازی انجام شود و خود گروههای فرهنگی هر کدام به اندازه خودشان به این مسئله بپردازند ، اینگونه خیلی زودتر به نتیجه می رسیم.
استفاده از بنرها در فضای داخلی جلسات مذهبی از اصالت کار می کاهد
نکته ای که دغدغه ام است ، مدتهاست خواسته ام مطرح کنم این است که متاسفانه داخل هیئت ها و آنجایی که در آن مراسم برگزار می شود هم از بنر استفاده می کنند ، به نظر میرسد این جای تامل دارد.
زیرا بنر یک شیء خارجی است -خارجی نه به این معنا که از خارج کشور می آید که البته همینطورهم هست- منتها به لحاظ پلاستیکی بودن ، جنس اش با جنس طبیعی خیلی فاصله دارد و هر چه که جنسهایی اینگونه در جلسات ما اضافه شود ، به نظر می رسد از اصالت کل کار می کاهد.
و خب متاسفانه عمده جلسات کار خودشان را راحت کرده اند و در دکورشان اینگونه است که طرحی را روی بنر چاپ می کنند و استفاده می کنند.
در گذشته از پارچه ، چاپ روی پارچه و گلدوزی روی آن بیشتر استفاده می شد اینها هم همه سعی می شده از جنس های طبیعی باشد و در بهترین کیفیت اش ، طبیعتا تا سالها ماندگار بود و تاثیر گذاری هم داشت. ولی بنر به نظر من جنس خیلی مناسبی برای داخل جلسات نیست ، کارکرد اصلی اش استفاده در تبلیغات شهری است آن هم به دلیل این که راحت می شود روی آن طرحهایی را اجرا کرد و در شرایط جوی مخلتف ماندگاری دارد اما در داخل جلسات اصلا مناسب نیست و از آن اصالت جلسات عزاداری خیلی می کاهد.
منبعی برای مطالعه بچه های هیئت
مطالبی را ویژه هیئت در سایت بهانه ها «http://www.bahaneha.com» نوشته ام که پیشنهاد می کنم به آن مراجعه شود.
غیر
از آن برای مطالعه تخصصی در این حوزه اکثر منابع خارجی است ، چون اینها اتفاقات
روز جامعه است کسی در این زمینه خیلی کاری انجام نداده ، این نکته را هم بگویم
برای این که به نتیجه برسد بخشی از مسئله ظاهر کار است ، بخشی مهمی هم محتوای کار
است به این معنا که طراح و گرافیستهای ما که می خواهند در این حوزه کار کنند باید
علاوه بر این که در رشته خودشان مسلط و دارای خلاقیت باشند علاوه بر این باید از
اطلاعات دینی و مذهبی بالایی هم برخوردار باشند هر چه که این اتفاق بیفتد کار
بیشتر به نتیجه می رسد ، خب اینطور خیلی سخت می شود کار چون بالاخره شاید این
افراد در این سطح از معرفت نباشند ، راهکارش هم که در سوالهای قبل مطرح شد.
گفتگو توسط : سیدعلی علوی
انتها/
این مطلب در روضه نیوز: یادداشت شفاهی وحید ملتجی/تبلیغات مذهبی شهری؛وضع موجود،وضع مطلوب
